Prawo w nauczaniu szkolnym
Cyfrowa Baza Wiedzy
Podstawa prawna prowadzenia zajęć z przedmiotu wiedza o społeczeństwie w liceum ogólnokształcącym
Prowadzenie zajęć z przedmiotu wiedza o społeczeństwie w liceum ogólnokształcącym opiera się na przepisach określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. z 2018 r. poz. 467).
Przedmiot ten jest integralną częścią edukacji obywatelskiej i ma na celu przygotowanie młodzieży do świadomego i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym, politycznym oraz gospodarczym kraju. Program nauczania obejmuje m.in. zagadnienia związane z prawem, ekonomią, funkcjonowaniem instytucji państwowych oraz prawami i obowiązkami obywateli.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej ws. podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000467/O/D20180467.pdf
Zmiany w podstawie programowej – nowy rok szkolny z nowymi zasadami
Od 1 września br. wprowadzone zostały zmiany w podstawie programowej dla uczniów klas IV–VIII szkół podstawowych oraz wszystkich klas szkół ponadpodstawowych. Zmiany te obejmują redukcję treści nauczania o około 20%, co ma na celu zapewnienie nauczycielom i uczniom więcej
czasu na dokładniejsze i spokojniejsze realizowanie materiału.
Zmiany w przedmiocie wiedza o społeczeństwie
Jednym z kluczowych przedmiotów, który został objęty zmianami, jest wiedza o społeczeństwie. Zarówno w szkołach podstawowych (klasy IV–VIII), jak i ponadpodstawowych (licea, technika), zakres treści w tym przedmiocie został uszczuplony. Nowa podstawa programowa kładzie nacisk na bardziej praktyczne podejście, co pozwala uczniom lepiej przygotować się do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym, zamiast skupiania się na encyklopedycznej wiedzy.
Zapraszamy do śledzenia dalszych aktualizacji na temat zmian w systemie edukacji.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie przedmiotów: historia i wiedza o społeczeństwie, dla uczniów liceum ogólnokształcącego (…), którzy rozpoczęli kształcenie przed dniem 1 września 2022 r.:
Wiedza o społeczeństwie zakres rozszerzony:
Skrypt „Prawo na maturze z WoS” – materiały edukacyjne dla nauczycieli
Z przyjemnością przekazujemy Państwu materiały edukacyjne ze scenariuszami lekcji składające się na skrypt pt. „Prawo na maturze z WoS”. Materiał zawiera wybrane zagadnienia prawne realizowane w ramach przedmiotu wiedza o społeczeństwie. Materiały zostały przygotowane z myślą o wsparciu dydaktycznym nauczycieli i uczniów przygotowujących się do matury. Tematy do opracowania zostały wybrane przez nauczycieli – uczestników projektu.
Publikacja powstała w wyniku dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” nr projektu NdS-II/SN/0131/2023/01 kwota dofinansowania 431 200,00 zł całkowita wartość projektu” 431 200,00 zł.
Zakres tematyczny skryptu obejmuje m.in.:
- Instytucje prawne prawa rzeczowego w Rzeczypospolitej Polskiej (współwłasność łączna i ułamkowa; ruchomość i nieruchomość; użytkowanie wieczyste, użytkowanie, posiadanie, służebność, zastaw, hipoteka)
- Instytucje prawne prawa spadkowego w Rzeczypospolitej Polskiej (spadkobierca; formy testamentu; przyjęcie i odrzucenie spadku)
- Instytucje prawne prawa zobowiązaniowego w Rzeczypospolitej Polskiej (wierzytelność, dług; wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania; odpowiedzialność kontraktowa i deliktowa)
- Przykłady przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego i prywatnego w Rzeczypospolitej Polskiej; rola prokuratora i oskarżyciela posiłkowego; akt oskarżenia prywatnego
- Cele i główne działania inicjatyw międzynarodowych G7/8 i G20 oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
- Działalność Unii Europejskiej w sferze polityki zagranicznej oraz bezpieczeństwa i obrony; pozycja i zadania Wysokiego Przedstawiciela Unii Europejskiej ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa; kwestia globalnej roli Unii Europejskiej
- Status prawny stowarzyszeń, fundacji i organizacji pożytku publicznego w Rzeczypospolitej Polskiej; tryb rejestracji tych organizacji
- Pojęcie „finansów publicznych”; modele polityki gospodarczej państwa; pojęcie i rodzaje polityk publicznych
- Źródła dochodów budżetu centralnego i kierunki wydatków budżetowych w Rzeczypospolitej Polskiej
- Zasady hierarchiczności, spójności i zupełności w systemie prawnym oraz pojęcie luki prawnej; rodzaje prawa (międzynarodowe, krajowe, miejscowe; prywatne, publiczne; materialne, formalne; cywilne, karne, administracyjne; pisane, niepisane)
- Obowiązujące w Rzeczypospolitej Polskiej akty prawne niebędące źródłami prawa i ich specyfika
- Zależności między prawem unijnym i krajowym; formy prawa wtórnego Unii Europejskiej i ich miejsce w porządku prawnym Rzeczypospolitej Polskiej
- System ochrony praw człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych; różnice w ochronie praw na podstawie przepisów Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowego paktu praw socjalnych, gospodarczych i kulturalnych.
- Argumenty na rzecz większościowego, proporcjonalnego i mieszanego systemu wyborczego; rozwiązania prawne w systemie proporcjonalnym sprzyjające personalizacji wyborów i stabilności rządu
- Typy systemów wyborczych i analizuje ich wpływ na systemy partyjne; systemy wyborcze obowiązujące w wyborach w Rzeczypospolitej Polskiej
- Sposób wyboru i charakterystyka formy (jednoosobowa lub kolegialna) głowa państwa we współczesnych republikach; prerogatywy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej odróżnianie od innych jego uprawnień
- Systemy polityczne oparte na współpracy legislatywy i egzekutywy – parlamentarno-gabinetowy (na przykładzie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej) i kanclerski (na przykładzie Republiki Federalnej Niemiec); elementy tych systemów obowiązują w Rzeczypospolitej Polskiej
- Mechanizmy wyłaniania rządu i jego odpowiedzialności politycznej na przykładzie Republiki Federalnej Niemiec i Federacji Rosyjskiej; porównanie tych mechanizmów z obowiązującymi w Rzeczypospolitej Polskiej
- Systemy polityczne z zachwianym podziałem władzy – parlamentarno-komitetowy/rządy konwentu (na przykładzie Konfederacji Szwajcarii) i superprezydencki (na przykładzie Federacji Rosyjskiej); instytucjonalne warunki funkcjonowania demokracji w takich systemach
- Systemy ze szczególną rolą prezydenta – klasyczny prezydencki (na przykładzie Stanów Zjednoczonych Ameryki) i semiprezydencki/parlamentarno-prezydencki (na przykładzie Republiki Francuskiej);